ΚοιΣΠΕ ΚΑΙ “ΚΟΙΝΣΕΠ ΕΝΤΑΞΗΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ”

ΚοιΣΠΕ ΚΑΙ “ΚΟΙΝΣΕΠ ΕΝΤΑΞΗΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ”

Συγκριτικό τεστ 

(υπό το φως δύο άρθρων του νόμου 4412/2016)

Η λειτουργία των ΚΟΙΝΣΕΠ διέπεται από το νόμο 4430/2016.

Ο νόμος αυτός χωρίζει τις ΚΟΙΝΣΕΠ σε δύο μεγάλες κατηγορίες: "ΚΟΙΝΣΕΠ συλλογικής και κοινωνικής ωφέλειας" και "ΚΟΙΝΣΕΠ Ένταξης".

Τις ΚΟΙΝΣΕΠ Ένταξης τις χωρίζει σε δύο υπο-κατηγορίες: "ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης ευάλωτων ομάδων" και "ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης ειδικών ομάδων".

Ως "ευάλωτες ομάδες" ο νόμος εννοεί "τα άτομα με αναπηρία οποιασδήποτε μορφής (σωματική, ψυχική, νοητική, αισθητηριακή), τα άτομα με προβλήματα εξάρτησης από ουσίες ή τα απεξαρτημένα άτομα, τους ανήλικους με παραβατική συμπεριφορά, τους φυλακισμένους/ες και αποφυλακισμένους/ες".

Ως "ειδικές ομάδες" ο νόμος εννοεί "τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας, τα θύματα παράνομης διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων, τους άστεγους, τα άτομα που διαβιούν σε συνθήκες φτώχειας, τους οικονομικούς μετανάστες, πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο, για όσο εκκρεμεί η εξέταση του αιτήματος χορήγησης ασύλου, τους αρχηγούς μονογονεϊκών οικογενειών, τα άτομα με πολιτισμικές ιδιαιτερότητες (Ρομά, μουσουλμάνοι κλπ), και τους μακροχρόνια άνεργους έως είκοσι πέντε ετών και άνω των πενήντα ετών.

Δίπλα σε αυτές τις δύο μορφές των ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης, ο νόμος προσθέτει και μια τρίτη, που εξισώνεται με τις ΚΟΙΝΣΕΠ Ένταξης αν και είναι κάτι άλλο:

"Οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι.Σ.Π.Ε.) του άρθρου 12 του Ν. 2716/1999, θεωρούνται αυτοδικαίως Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις Ένταξης", λέει ο νόμος 4430/2016.

Σύμφωνα με τον ίδιο νόμο, στις "ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης ευάλωτων ομάδων" το 30% των μελών και των εργαζομένων πρέπει να ανήκουν σε κάποια/ες από τις κατηγορίες ευάλωτων ομάδων που είδαμε λίγο πιο πριν.

Ενώ στις "ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης ειδικών ομάδων" το ποσοστό ανεβαίνει: Τουλάχιστον το 50% των μελών και των εργαζομένων πρέπει να ανήκει σε κάποια από τις "ειδικές ομάδες" του νόμου, όπως τις παραθέσαμε λίγο πιο πριν.

Οι Κοι.Σ.Π.Ε. (που όπως είπαμε ο νόμος εξομοιώνει τους Κοι.Σ.Π.Ε. με τις ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης), είναι επιχειρήσεις που προϋπήρχαν των ΚΟΙΝΣΕΠ και διέπονται από το δικό τους νόμο, το νόμο 2716/1999.

Σύμφωνα με το άρθρο 12 αυτού του νόμου, τουλάχιστον το 35% των μελών ενός Κοι.Σ.Π.Ε. πρέπει να το αποτελούν άτομα με προβλήματα ψυχικής διαταραχής. Ο ίδιος νόμος λέει ότι οι Κοι.Σ.Π.Ε διοικούνται από επταμελές όργανο, στο οποίο μόνο δύο μέλη μπορούν να προέρχονται από αυτό το "τουλάχιστον 35%" των μελών ενός Κοι.Σ.Π.Ε.

Πέρα από αυτό το "τουλάχιστον 35%", ένας Κοι.Σ.Π.Ε. μπορεί να έχει ως μέλη ένα πρόσθετο "έως 45%" που να το αποτελούν επαγγελματίες της ψυχικής υγείας και ένα ακόμη "έως 20%" που να το αποτελούν φυσικά πρόσωπα αλλά και νομικά πρόσωπα από το χώρο της υγείας (νοσοκομεία, ιδρύματα, φορείς κλπ). Από αυτά τα "έως 45%" και "έως 20%" των μελών, προέρχονται διά νόμου τα 5 από τα 7 μέλη του διοικητικού οργάνου ενός Κοι.Σ.Π.Ε.

Ας ανακεφαλαιώσουμε:

ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης ειδικών ομάδων, τουλάχιστον το 50% πρέπει να ανήκει σε ειδικές ομάδες και έχει πλήρη και ισότιμα δικαιώματα εκλέγειν και εκλέγεσθαι στη διοίκηση της ΚΟΙΝΣΕΠ.

ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης ευάλωτων ομάδων, τουλάχιστον το 30% πρέπει να ανήκει σε ευάλωτες ομάδες και έχει πλήρη και ισότιμα δικαιώματα εκλέγειν και εκλέγεσθαι στη διοίκηση της ΚΟΙΝΣΕΠ..

Κοι.Σ.Π.Ε., τουλάχιστον το 35% πρέπει να ανήκει στην ειδική κατηγορία μελών, με πλήρη δικαιώματα εκλέγειν αλλά με περιορισμένα δικαιώματα εκλέγεσθαι.

Ένα πρώτο συμπέρασμα που βγαίνει, είναι ότι ανάμεσα στις τρείς αυτές κατηγορίες επιχειρήσεων ένταξης, η "ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης ειδικών ομάδων" παρουσιάζει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, αφού η πλειοψηφία των μελών της πρέπει εξ ορισμού να ανήκει σε κάποια από τις "ειδικές ομάδες", επομένως αυτή η πλειοψηφία των ειδικών ομάδων είναι σε θέση να κάνει την "ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης ειδικών ομάδων" πραγματικά αυτοδιαχειριζόμενη, ελεγχόμενη από την ίδια την “ειδική ομάδα”.

Από την άλλη, βέβαια, αν συνυπολογίσουμε τις επιμέρους ιδιαιτερότητες αυτών των “ειδικών ομάδων”, ίσως φτάσουμε να πιθανολογήσουμε ότι κάτι τέτοιο θα ήταν πολύ αισιόδοξη προσμονή.

Για παράδειγμα, ο άστεγος έχει πολύ πιο επείγοντα προβλήματα να λύσει από το να ασχοληθεί με τη διοίκηση της ΚΟΙΝΣΕΠ, ο μετανάστης ή ο αιτών πολιτικό άσυλο καλά-καλά δε γνωρίζει την ελληνική γλώσσα και δύσκολα θα ασχοληθεί με τη διοίκηση της ΚΟΙΝΣΕΠ, ο τσιγγάνος ίσως να έχει τη θέληση να ασχοληθεί με τη διοίκηση αλλά πολύ πιθανά θα έχει μορφωτικές ελλείψεις που θα δυσκολεύουν τη θέλησή του, ο μακροχρόνια άνεργος άνω των 50 ετών είναι πολύ πιθανό να έχει περιέλθει σε μια κατάσταση παραίτησης κλπ κλπ.

Με λίγα λόγια ενώ σε μια τέτοια ΚΟΙΝΣΕΠ τα άτομα των "ειδικών ομάδων" εξ ορισμού αποτελούν την πλειοψηφία και σε κάποιες περιπτώσεις αυτή η πλειοψηφία ίσως να είναι συντριπτική, υπάρχει το ενδεχόμενο η διοίκηση της ΚΟΙΝΣΕΠ ουσιαστικά να ασκείται από "τους άλλους", από τους μη-ανήκοντες σε ειδική ομάδα, μόνο και μόνο επειδή αυτοί οι “άλλοι” ίσως έχουν κάποιες παραπάνω μορφωτικές, επαγγελματικές ή κοινωνικές δεξιότητες.

Ένα άλλο ζήτημα, λοιπόν, που προκύπτει όταν συγκρίνουμε τα δύο είδη των ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης και τους Κοι.Σ.Π.Ε., έχει να κάνει με την "ποιότητα" των "άλλων", των μη-ανηκόντων σε κάποια ειδική ή ευάλωτη ή υπό ένταξη ομάδα.

Στους Κοι.Σ.Π.Ε. τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Τη διοίκηση ασκούν άτομα υψηλού κοινωνικού κύρους, είτε μιλάμε για ανθρώπους από το χώρο των επαγγελματιών της ψυχικής υγείας είτε μιλάμε απλώς για άτομα με πορεία ζωής που χαρακτηρίζεται από ευαισθησία και ενδιαφέρον για αυτά τα ζητήματα. Ανάμεσά τους θα βρει κανείς ανθρώπους με παρουσία στο επίκεντρο της κοινωνικής, πολιτιστικής και πολιτικής ζωής, με γνωριμίες, με κύρος. Ανθρώπους που ασχολούνται με τους Κοι.Σ.Π.Ε. όχι για να βγάλουν τα προς το ζην, αυτό το ζήτημα το έχουν λυμένο, μα ασχολούνται με τους Κοι.Σ.Π.Ε μάλλον για το αντίθετο: για να προσφέρουν στον Κοι.Σ.Π.Ε., είτε μέσω των γνώσεών τους είτε έστω και μόνο μέσω του κοινωνικού τους κύρους και των γνωριμιών τους. Και είπαμε πιο πριν ότι εξ ορισμού τα 5 από τα 7 μέλη του διοικητικού οργάνου μιας Κοι.Σ.Π.Ε. ανήκουν σε αυτή την κατηγορία, γι' αυτό και οι Κοι.Σ.Π.Ε. συνήθως έχουν σοβαρό στελεχιακό δυναμικό και διοικούνται με επαγγελματισμό.

Ενώ στις ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης, είτε ευάλωτων είτε ειδικών ομάδων, ο επαγγελματισμός των διοικούντων κατά κανόνα αρχίζει και τελειώνει στις επαγγελματικές τους δεξιότητες. Το μορφωτικό επίπεδο ενδέχεται να είναι χαμηλό, οι κοινωνικές δεξιότητες ενδέχεται να είναι περιορισμένες. Συνήθως απουσιάζουν άτομα με παρουσία στο επίκεντρο της κοινωνικής, πολιτιστικής και πολιτικής ζωής, με γνωριμίες, με κύρος. Συνήθως κανένας δημόσιος φορέας δεν βρίσκεται πίσω από μια ή μέσα σε μια ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης, συνήθως κανένα μέλος μιας ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης δεν έχει το οικονομικό στάτους που απαιτείται για να στηθεί μια επιχείρηση με αξιοπρεπή κεφάλαια.

Η σύγκριση λοιπόν δείχνει πως οι Κοι.Σ.Π.Ε. στελεχιακά, οργανωτικά, οικονομικά και κοινωνικά βρίσκονται πολλά βήματα μπροστά από τις ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης. Σε σημείο που ενώ οι ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης λειτουργούν σχεδόν μινιμαλιστικά, πράττοντας μόνο όσα τους επιβάλλει ο νόμος και τίποτα παραπάνω (για παράδειγμα, αναρωτιέμαι πόσες ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης έχουν εγγραφεί στο επιμελητήριο εφ' όσον ο νόμος δεν τους το επιβάλλει και εφ' όσον η εγγραφή τους θα συνεπαγόταν ένα περιττό έξοδο), αντίθετα οι Κοι.Σ.Π.Ε. που έχουν μια οικονομική άνεση και ο νόμος τους το επιβάλλει, και στο επιμελητήριο είναι γραμμένες και παντού όπου μπορούν.

Έχοντας αυτά στο μυαλό, έχει ενδιαφέρον και η άλλη νομική εξίσωση των ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης με τους Κοι.Σ.Π.Ε., που περιλαμβάνεται σε έναν άλλο νόμο, στο νόμο 4412/2016.

Ο νόμος 4412/2016 (γνωστός και ως νόμος για τις δημόσιες συμβάσεις), στο άρθρο 20 ενσωματώνει μια ευρωπαϊκή οδηγία και αναφέρει:

Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να παραχωρούν κατ’ αποκλειστικότητα, (...) το δικαίωμα συμμετοχής σε διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων σε:

(α) Προστατευμένα Παραγωγικά Εργαστήρια του άρθρου 17 του ν. 2646/1998 (Α΄ 236),

(β) Κοινωνικούς Συνεταιρισμούς Περιορισμένης Ευθύνης του άρθρου 12 του ν. 2716/1999 (Α΄ 96),

(γ) Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις Ένταξης (...) και

(δ) κάθε άλλο οικονομικό φορέα που έχει ως κύριο σκοπό, δυνάμει του καταστατικού του, την επαγγελματική και κοινωνική ένταξη ατόμων με αναπηρία ή μειονεκτούντων προσώπων, εφόσον περισσότεροι από 30% των εργαζομένων του φορέα είναι εργαζόμενοι με αναπηρία ή μειονεκτούντες εργαζόμενοι.

(...)

Η επιλογή των αναδόχων μεταξύ των ως άνω κατηγοριών οικονομικών φορέων πραγματοποιείται δυνάμει σχετικής πρόσκλησης που απευθύνεται στο σύνολο αυτών των φορέων.

Αυτό ο νόμος 4412/2016 το ονομάζει "Συμβάσεις ανατιθέμενες κατ’ αποκλειστικότητα". Στον ίδιο νόμο υπάρχει ένα πανομοιότυπο άρθρο, το άρθρο 256, που δίνει την ίδια δυνατότητα όχι στις “αναθέτουσες αρχές” αλλά στους “αναθέτοντες φορείς”.

Όπως καταλαβαίνουμε, πρόκειται για μια "κλειστή" διαδικασία, όπου η αναθέτουσα αρχή (άρθρο 20) ή ο αναθέτων φορέας (άρθρο 256), προκηρύσσει έναν διαγωνισμό στον οποίο μπορούν να πάρουν μέρος αποκλειστικά και μόνο ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης και Κοι.Σ.Π.Ε. (και προστατευμένα εργαστήρια, αν και δεν έχω υπόψιν μου να υπάρχει κάποιο τέτοιο εργαστήριο).

Παρακολουθώντας για αυτό το θέμα τη Διαύγεια εδώ και καιρό, έχω παρατηρήσει ότι οι διαγωνισμοί βάσει αυτών των άρθρων του ν. 4412/2016 είναι ελάχιστοι, και μάλιστα κάποιοι διαγωνισμοί είναι ακόμα πιο κλειστοί [αναφέρουν ότι απευθύνονται μόνο σε Κοι.Σ.Π.Ε, ενώ θα μπορούσε να είχε ακολουθηθεί ο πιο εύσχημος τρόπος που ο διαγωνισμός θα απευθυνόταν μεν και στις ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης, αποκλείοντάς τες όμως πρακτικά, αν έθετε ως προαπαιτούμενο, ας πούμε, να είναι γραμμένες στο επιμελητήριο].

Στη συντριπτική τους πλειοψηφία αυτοί οι διαγωνισμοί ως αντικείμενο έχουν καθαρισμούς κτιρίων. Σε βαθμό που έχω προτείνει στη Γενική Συνέλευση της ΚΟΙΝΣΕΠ να βάλουμε κι εμείς (ως ΚΟΙΝΣΕΠ "Σύνοικο") τους καθαρισμούς κτιρίων μέσα στις δραστηριότητές μας.

Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, τους σχετικούς διαγωνισμούς τους κερδίζουν Κοι.Σ.Π.Ε. και όχι ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης. Οι λόγοι για αυτό υποθέτω πως είναι πολλοί, όμως οι σημαντικότεροι μάλλον είναι δύο:

α) Οι ΚοιΣΠΕ διαθέτουν το στελεχιακό δυναμικό που είναι σε θέση να εντοπίσει την ύπαρξη τέτοιων προκηρύξεων, να ετοιμάσει και να καταθέσει πλήρη φάκελο δικαιολογητικών, να επεξεργαστεί και να καταθέσει προσφορά σε τιμές αντικειμενικά καλές και

β) οι ΚοιΣΠΕ συνήθως διαθέτουν την κεφαλαιακή επάρκεια για να ανταπεξέλθουν στις οικονομικής φύσεως απαιτήσεις που θα προκύψουν σε περίπτωση κατακύρωσης σε αυτές ενός τέτοιου διαγωνισμού.

Πιστεύω πως σε αυτά τα δύο παραπάνω καθοριστικά σημεία είναι που οι ΚοιΣΠΕ υπερέχουν απόλυτα έναντι των ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης. Ειδικά στο δεύτερο σημείο, η υπεροχή τους είναι συντριπτική.

(Για να κατανοήσουμε το οικονομικό μέρος του πράγματος, ανοίγω παρένθεση.

Κάνοντας κανείς έναν πρόχειρο υπολογισμό πάνω σε ένα συγκεκριμένο παράδειγμα που θα θέσουμε, θα καταλάβει πολλά.

Έστω λοιπόν ότι μια ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης ειδικών ομάδων (αποτελούμενη, π.χ. από δύο άστεγους, δύο πολύτεκνους τσιγγάνους, δύο αιτούντες πολιτικό άσυλο και τρεις ημιαπασχολούμενους του ιδιωτικού τομέα) συμμετέχει και κερδίζει έναν διαγωνισμό για μια σύμβαση ύψους 60.000 συν ΦΠΑ 24% =14.400.

Και, έστω ότι η σύμβαση προβλέπει πως 4 εργαζόμενοι θα εργαστούν επί 12 μήνες.

Και, έστω ότι αυτοί οι 4 εργαζόμενοι θα αμείβονται με τον βασικό μισθό.

Και, έστω ότι η ΚΟΙΝΣΕΠ κόβει στο τέλος κάθε μήνα ένα τιμολόγιο καθαρής αξίας 5.000 ευρώ, συν ΦΠΑ αξίας 1.200 ευρώ. Σύνολο 6.200 κάθε μήνα.

Ας δούμε τι κεφάλαια πρέπει να έχει στο ταμείο της κατά τους πρώτους 5 μήνες της σύμβασης αυτή η ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης, αν θέλει να είναι συνεπής προς τους εργαζομένους της (αν δηλαδή θέλει όντως να τους οδηγήσει στην ένταξη και όχι να τους καταστρέψει εντελώς) και παράλληλα να είναι συνεπής προς το κράτος:

Αρχικά θα πρέπει να καταθέσει εγγυητική επιταγή ύψους 3.000 (το 5% του καθαρού ποσού) ως εγγύηση καλής εκτέλεσης. (Άρα θα πρέπει να έχει στο ταμείο της τουλάχιστον 3.000, αφού οι ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης ουσιαστικά είναι αποκλεισμένες από σχεδόν οποιαδήποτε μορφή δανεισμού).

Στη συνέχεια, θα πρέπει επί 5 μήνες να πληρώνει τόσο τους 4 εργαζομένους όσο και τις ασφαλιστικές τους εισφορές. (Εάν οι 4 εργαζόμενοι αμείβονται με το βασικό μισθό, αυτό θα σημαίνει ότι η ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης, εάν θέλει να είναι συνεπής προς τους εργαζομένους της, θα πρέπει κατά τη διάρκεια των πρώτων 5 μηνών της σύμβασης να έχει στο ταμείο της άλλες τουλάχιστον 18.000, αν συνυπολογίσουμε δώρα, επιδόματα άδειας κλπ).

Παράλληλα, θα πρέπει να προκαταβάλει τον ΦΠΑ τουλάχιστον των πρώτων τριών τιμολογίων που έχει κόψει, παρ' όλο που δεν θα τα έχει εισπράξει ακόμα (άρα θα πρέπει να έχει στο ταμείο της τουλάχιστον άλλα 3.600 ευρώ).

Παράλληλα, θα πρέπει να πληρώνει το ενοίκιο των γραφείων της, ΔΕΗ, ΟΤΕ κλπ (αθροιστικά για το πρώτο πεντάμηνο ένα ποσό κάπου γύρω στα 1.500-2.000 ευρώ).

Άρα, αθροιστικά, για το πρώτο πεντάμηνο της σύμβασης η ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης είτε θα είναι συνεπής έχοντας στο ταμείο της τουλάχιστον 26.000, είτε πολύ απλά θα είναι πλήρως ασυνεπής.

Κάπου εκεί, στις αρχές του 6ου μήνα, η ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης θα αισθανθεί τη χαρά του να δει ότι εξοφλήθηκε το πρώτο τιμολόγιο που είχε κόψει πριν από 5 μήνες, και το οποίο είπαμε ότι ήταν αξίας 5.000 συν 1.200 ΦΠΑ, σύνολο 6.200. Όμως η χαρά της θα κρατήσει λίγο, αφ’ ενός διότι θα διαπιστώσει ότι το κράτος την θεωρεί μεγαλοεργολάβο και επί του καθαρού ποσού των 5.000 το κράτος έχει κάνει παρακράτηση φόρου 8% (συν κάτι ψιλά για χαρτόσημο) επομένως στο ταμείο της ΚΟΙΝΣΕΠ θα μπούν όχι 6.200 αλλά 5.750 περίπου, και αφ’ ετέρου η χαρά της θα κρατήσει ακόμα λιγότερο διότι άμεσα θα κληθεί από αυτά τα χρήματα να πληρώσει τον ΦΠΑ των επόμενων 3 τιμολογίων, δηλαδή άλλες 3.600 ευρώ.

Βεβαίως από τον έκτο μήνα και πέρα η χρηματική ροή θα ομαλοποιηθεί, κάθε μήνα θα μπαίνουν στο ταμείο 5.750 και θα βγαίνουν το πολύ 4.000. Όμως το ερώτημα είναι αν οποιαδήποτε “ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης ειδικών ομάδων” είναι σε οικονομική θέση να ανταπεξέλθει στις οικονομικές απαιτήσεις του πρώτου πενταμήνου μιας τέτοιας σύμβασης.

Ο αναγνώστης καταλαβαίνει ότι μια “ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης ειδικών ομάδων” είναι αδιανόητο να έχει τέτοια κεφαλαιακή επάρκεια, διότι αφ’ ενός είναι αποκλεισμένη από κάθε είδους δανεισμό και αφ’ ετέρου πολύ απλά είπαμε ότι “τουλάχιστον το 50%” των μελών της θα πρέπει να είναι μακροχρόνια άνεργοι ή άστεγοι ή τσιγγάνοι ή αρχηγοί μονογονεϊκών οικογενειών ή αιτούντες πολιτικό άσυλο ή πρόσφυγες (με μηδαμινές οικονομικές δυνατότητες) ενώ το άλλο “έως 50%” των μελών της, αν είχε την οικονομική επάρκεια να δανείσει με 24.500 ευρώ την ΚΟΙΝΣΕΠ, προφανώς δεν θα είχε ιδρύσει την ΚΟΙΝΣΕΠ αλλά μια άλλη μορφή επιχείρησης.

Κλείνει η παρένθεση).

Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι οι "Συμβάσεις ανατιθέμενες κατ’ αποκλειστικότητα" των άρθρων 20 και 256 του ν. 4412/2016 στην ουσία απευθύνονται μόνο σε ΚοιΣΠΕ (που έχουν ή μπορούν εύκολα να αποκτήσουν την κεφαλαιακή επάρκεια της παραπάνω παρένθεσης -και μόνο δευτερευόντως απευθύνονται σε “ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης ειδικών ομάδων”, αν και εφ’ όσον και όταν μια τέτοια ΚΟΙΝΣΕΠ είναι σε οικονομική θέση να σηκώσει -ή σε ψυχολογική διάθεση να αποπειραθεί να σηκώσει- ένα τέτοιο καταθλιπτικό βάρος.

Υπό αυτή την έννοια, θεωρώ ότι αξίζει έπαινος και σεβασμός σε όποιες και όσες ΚΟΙΝΣΕΠ ένταξης ειδικών ομάδων τόλμησαν στο παρελθόν ή θα τολμήσουν στο μέλλον να μπλέξουν με τέτοιες διαδικασίες. 

Κώστας Κάρλος

Πρόεδρος της Δ.Ε. της ΚΟΙΝΣΕΠ Ένταξης Ειδικών Ομάδων "Σύνοικο"